Ostatnie lata pełne były zmian i niespodziewanych wydarzeń, które mają bezpośredni wpływ na naszą gospodarkę oraz sam rynek ubezpieczeniowy. Zachęcamy do zapoznania się z prognozami naszych specjalistów na temat trendów w ubezpieczeniach na rok 2023.

Ubezpieczenie majątkowe

Konsekwencje wydarzeń z ubiegłego roku, wojny w Ukrainie oraz inflacji, będą dominującymi czynnikami stanowiącymi wyzwania dla branży ubezpieczeniowej i klientów w 2023 r. Nieustannie rosnące koszty produkcji, usług, surowców i załamanie łańcucha dostaw sprawiły, że

ryzyko niedoubezpieczenia mienia drastycznie wzrasta. W efekcie odszkodowania coraz częściej nie pokrywają w pełni likwidacji szkody. Z tego powodu zalecamy wszystkim klientom weryfikację i aktualizację sum ubezpieczeń, w tym też zwrócenie uwagi na sumy gwarancyjne i limity odpowiedzialności w ubezpieczeniu OC.

Rynek ubezpieczeń bez wątpienia staje się coraz bardziej rygorystyczny. Obserwujemy wzrost stawek ubezpieczeniowych, zawężanie zakresów ochrony oraz wzrost średnich wartości szkód rzeczowych i wartości roszczeń. Coraz częściej towarzystwa narzucają swoje warunki i wymagania dodatkowych środków ochrony, aby móc ubiegać się o ubezpieczenie majątku firmy. Nie bez znaczenia jest też wciąż kurczący się rynku zakładów ubezpieczeń (m.in. przejęcie AVIVA przez Allianz czy Concordii przez Generali). Konsolidacja towarzystw ubezpieczeniowych ogranicza konkurencję na rynku, co przekłada się bezpośrednio na wzrost składek ubezpieczeniowych.

Rosnące stawki ubezpieczeń oraz wartości wypłacanych odszkodowań, stanowią coraz większe wyzwanie podczas ubezpieczania większych ryzyk. Ubezpieczyciele coraz częściej unikają samodzielnego zaangażowania i konstruują umowy koasekuracyjne, czyli tzw. „pool ubezpieczeniowy”, czyli porozumienie ubezpieczycieli zawierane w celu wspólnego pokrywania i wyrównywania ryzyka ze wspólnie tworzonych funduszy. Proces tworzenia takich umów, staje się jednak coraz trudniejszy i wymaga zaangażowania doświadczonego brokera.

Ubezpieczenia komunikacyjne

Rok 2022 dla ubezpieczeń komunikacyjnych to przede wszystkim powiązanie cen polis z liczbą punktów karnych, zmiany w likwidacji szkód, inflacja, rosnące kwoty odszkodowań, wojna oraz wynikający z niej napływ aut z Ukrainy. Wszystkie te zmiany i wydarzenia z pewnością będą miały swoje przełożenie na ceny ubezpieczeń w 2023 roku.

Jedną z największych zmian w ubiegłym roku, było udostępnienie taryfikatora punktów karnych i mandatów ubezpieczycielom, którzy dzięki temu uzyskali nowy parametr do wyceny składek za polisy OC. Coraz więcej towarzystw stosuje w odniesieniu do ubezpieczeń indywidualnych (póki co tylko w obowiązkowym OC posiadaczy pojazdów mechanicznych, ale nie można wykluczyć, że w niedługim czasie także w ryzykach dobrowolnych) zwyżki składki z tytułu punktów karnych. Przewidujemy, iż w niedługim czasie najprawdopodobniej wszyscy ubezpieczyciele będą stosowali takie rozwiązania – co z kolei będzie miało znaczący wpływ na zwyżki składek.

Wpływ na wzrost cen polis komunikacyjnych, niewątpliwie będzie miał również zwiększający się koszt likwidacji szkód. Wszystko za sprawą rekomendacji KNF, mówiącej o konieczności doprowadzenia pojazdu do stanu sprzed szkody, wykorzystania oryginalnych części oraz odejścia od stosowanej zazwyczaj optymalizacji. Kierowcy muszą również pamiętać o znacznej podwyżce kar za brak obowiązkowego ubezpieczenia OC. Opłaty te w przypadku aut osobowych sięgają nawet 200 proc. płacy minimalnej i są zależne od poziomu inflacji.

Obsługa szkód

Dla branży ubezpieczeniowej rok 2023  będzie wyzwaniem pod względem oceny ryzyka i likwidacji szkód złożonych. Przewidujemy, że inflacja nadal będzie miała duży wpływ na wzrost kosztów robocizny i materiałów oraz wyższą wartość roszczeń, co wymusi częstszą aktualizację sumy ubezpieczenia. Aby uniknąć ryzyka niedoubezpieczenia, skutkującego w szkodach częściowych stosowaniem zasady proporcji, konieczna będzie dokładniejsza analiza wartości mienia uwzględniająca czynnik inflacyjny. Będzie to jedno z najważniejszych zaleceń dla naszych klientów.

Konflikt w Ukrainie i ograniczenia transportowe z krajów bliskiego wschodu, również nie pozostały bez znaczenia dla branży. Doprowadził m.in. do załamania łańcucha dostaw produktów, surowców i półprzewodników do Europy. Nasz zespół najbardziej dostrzega brak komponentów przy obsłudze szkód maszynowych. Części zamienne są trudno dostępne a czas naprawy maszyn znacznie się wydłuża.

Kolejnym wydarzeniem z ubiegłego roku, które będzie miało swoje następstwa w 2023 r. jest spór pomiędzy Komisją Nadzoru Finansowego a Ubezpieczycielami. Towarzystwa nie chcą akceptować rekomendacji KNF w zakresie likwidacji szkód komunikacyjnych i nadal planują trwać w ustalonych standardach, w których stosowanie rabatów na części, zaniżanie robocizny, kwestionowanie technologii naprawy jest dość powszechne.

W 2023r. spodziewamy się również podnoszenia wartości franszyz i udziałów własnych w umowach ubezpieczeń, aby ograniczyć obsługę drobnych szkód, które w sposób masowy wpływają na szkodowość klientów. Sami klienci zauważają, że wykorzystywanie ubezpieczeń jako powszechny fundusz remontowy jest działaniem krótkowzrocznym.

Rok 2023r. zapowiada się więc rokiem wyczekiwania na jednolitą politykę Ubezpieczycieli w zakresie oceny ryzyk i kalkulacji odszkodowań. Jako Państwa broker będziemy uważnie obserwować sytuację i pilnie reagować na wszelkie zmiany.

Ubezpieczenia cybernetyczne

Ubezpieczenia od ryzyk cybernetycznych mają za sobą rok kolejnych zmian. Praktycznie od początku 2022 roku obserwowaliśmy zaostrzanie oceny ryzyka, które rozpoczęło się niedługo po pierwszej fali popularności pracy zdalnej, związanej z wybuchem pandemii. Wzrastająca popularność ubezpieczenia skutkowała również wzrostem wypłaconych odszkodowań. Najwięksi światowi reasekuratorzy notowali często szkodowość przekraczającą wartość zebranej składki. Na efekty w postaci wzrostów stawek nie trzeba było długo czekać, jak również na limitowanie ochrony dla zdarzeń związanych z wymuszeniem okup lub z utraconym zyskiem. Do tego podniesione udziały własne i ograniczona pojemność dla dużych spółek towarzyszy nam już prawie rok.

W rok 2023 wchodzimy w obliczu utrzymywania się dużej szkodowości ryzyk cybernetycznych, jednak z nadzieją na zaprzestanie ograniczania warunków ofertowych wśród towarzystw. Dla małych i średnich przedsiębiorstw, w szczególności do poziomu obrotów rzędu 50 mln PLN, oferta jest szczególnie atrakcyjna, a liczba wymogów w ocenie ryzyka ograniczona. Obserwujemy również łagodniejsze podejście do klientów, którzy posiadają już taką polisę i negocjowane są jej kolejne wznowienia.

Z naszych obserwacji wynika, że decyzje naszych klientów o skorzystaniu z ubezpieczenia Cyber, przekładają się nie tylko na zabezpieczenie finansów przedsiębiorstwa w przypadku szkody, ale również na prewencyjne podejście do wystąpienia incydentów. Składka za polisę stanowi jedynie ułamek wartości potencjalnych strat finansowych podlegających ubezpieczeniu. Szkód cybernetycznych wciąż przybywa, a przestępcy stosują coraz bardziej wyrafinowane sposoby przełamywania zabezpieczeń, które z kolei są stale ulepszane przez producentów. W nieustanny wyścig „policjantów i złodziei”, zasadne jest włączenie możliwości sfinansowania szkody przez ubezpieczyciela, oszczędzając tym samym budżet firmy, często już nadszarpnięty przez obecny kryzys inflacyjno-surowcowy.

Ubezpieczenia należności handlowych

Ubezpieczenie należności to istotny i coraz szerzej doceniany element w zarządzaniu nie tylko przez dyrektorów finansowych, lecz również działy handlowe. Zalet ubezpieczenia należności jest wiele, nie mniej jednak proponuję zwrócić uwagę na zalety podstawowe i najbardziej dostrzegalne w obecnie otaczającej nas rzeczywistości. Począwszy od zminimalizowania straty finansowej spowodowanej upadłością kontrahenta, przez brak płatności od kontrahenta z powodu jego kłopotów finansowych, po ocenę potencjalnego partnera biznesowego, która moim zdaniem jest najważniejszą wartością dodaną do ubezpieczenia należności handlowych.

Początek roku 2023 w stosunku do roku 2022, może okazać się trudny dla wielu branż produkcyjnych, biorąc pod uwagę wysokie koszty stałe, rosnącą dynamikę płac oraz obserwowany poziom zatrudnienia w gospodarce. Z uwagi na to, że znaczna część polskiego handlu związana jest bardzo mocno z eksportem, ważną informacja jest również indeks PMI, określający koniunkturę w sektorze przemysłowym strefy euro. Przygotowany przez S&P Global, wskaźnik PMI wyniósł 47,8 pkt na koniec 2022 roku. Należy jednak pamiętać, że dopiero wartość PMI powyżej 50 pkt oznacza ożywienie w sektorze i jest to wskaźnik dla wszystkich firm danego sektora. Należy mieć na uwadze, że z punktu widzenia poszczególnych firm trzeba analizować wskaźniki danej branży w ujęciu bardziej szczegółowym, sprowadzonym nawet do lokalności danego rynku.

Niepewność na rynkach gospodarczych powiązana z wysokimi kosztami produkcji, dynamiką płac, nieodbudowanymi jeszcze łańcuchami dostaw w połączeniu ze spadkiem konsumpcji, będzie stanowić ryzyko dla przedsiębiorców i ubezpieczyciel należności handlowych. Co może powodować ostrożnościowe podejście ubezpieczycieli do oceny kontrahentów na polisach.

Ubezpieczenia rolno-spożywcze

Ubiegły rok upłynął pod znakiem inflacji i szeregu niespodziewanych zmian związanych z wojną w Ukrainie, co miało niewątpliwy wpływ na gospodarkę, w tym również na rynek rolno-spożywczy. Klienci, mierzą się obecnie z licznymi wyzwaniami, a jednym z nich jest wysokie ryzyko niedoubezpieczenia mienia, wynikające ze znaczących wzrostów cen materiałów, usług, maszyn i urządzeń oraz zmiany kursów walut. Przy niedoubezpieczeniu mienia, istnieje duże prawdopodobieństwo, że w razie jego zniszczenia, uzyskane odszkodowanie nie pozwoli na jego odtworzenie, a w niektórych sytuacjach dodatkowo może skutkować zastosowaniem przez ubezpieczyciela zasady proporcji przy wypłacie odszkodowania. Obecnie koszt odtworzenia zniszczonego obiektu, potrafi być o 100% wyższy niż koszt poniesiony na jego budowę przed rokiem 2020.

W 2022 roku branże spożywczą i mięsną dotknęła duża ilość szkód, zwłaszcza pożarowych. Ubezpieczyciele w ramach działań prewencyjnych oczekują od Klientów coraz wyższego poziomu ponadstandardowych zabezpieczeń przeciwpożarowych np.: detekcje pożaru, instalacje tryskaczowe, instalacje gaśnicze w rozdzielniach elektrycznych oraz nad niektórymi rodzajami maszyn i urządzeń produkcyjnych czy obowiązkowe badania termowizyjne instalacji elektrycznych.

W sytuacji niespełnienia oczekiwań ubezpieczycieli w zakresie ponadstandardowych, prewencyjnych zabezpieczeń ppoż., można mieć kłopot z uzyskaniem oferty ubezpieczenia, a jeżeli uda się taką ofertę uzyskać, to może być ona obarczona wysokim udziałem własnym przy szkodach typu pożar, wybuch, działanie dymu i sadzy. Jednocześnie ubezpieczyciele mogą próbować wprowadzać limity odpowiedzialności na tego typu szkody (np. 20 -30% łącznej sumy ubezpieczenia). W wielu branżach prowadzenie działalności przy jedynie spełnieniu obowiązujących przepisów ochrony ppoż., nie gwarantuje możliwości ubezpieczenia majątku. Coraz częściej do zapewnienia sobie odpowiedniej ochrony ubezpieczeniowej, wymagane jest zrealizowanie dodatkowych oczekiwań ubezpieczyciela.

Ubezpieczenia zdrowotne

Rok 2022 był kolejnym rokiem wyzwań dla polskiej służby zdrowia. Wojna na Ukrainie wyzwoliła w Polakach to co najlepsze, ale uwidoczniła też słabe strony publicznego systemu opieki medycznej, który przez kilka dodatkowych milionów obywateli Ukrainy, stał się niewydajny, a dostęp do lekarzy znacznie utrudniony. Jednocześnie odpowiadając na potrzeby rynku, pakiety prywatnej opieki medycznej okazały się jednym z najlepiej sprzedających się produktów ubezpieczeniowych 2022 roku. Według danych Polskiej Izby Ubezpieczeń, niemal 4 mln Polaków posiada wykupiony pakiety prywatnej opieki medycznej, a rok do roku zaobserwowano wzrost o niemal 12%.

Jednocześnie prognozy wskazują, że 2023 rok będzie trudnym okresem dla blisko 70% Polaków, bowiem szalejąca inflacja, powoduje znaczny wzrost cen także w sektorze ubezpieczeń zdrowotnych. Ubezpieczyciele oraz firmy abonamentowe nie mają wyjścia i muszą dostosowywać ceny pakietów do aktualnej sytuacji na rynku. Zauważalny zaczyna być również trend wśród lekarzy, którzy rezygnują z pracy, z uwagi na niskie zarobki. Odpowiedzią na te problemy są wyższe ceny pakietów w zamian za wyższą refundację, co spowoduje, że każdy z klientów będzie miał prawo decydowania o wyborze lekarza i korzystania z prywatnych wizyt. Wyższy cennik refundacji to swoboda leczenia, którą pomimo wzrostu cen pakietów każdy z nas chce posiadać. Według naszych obserwacji ubezpieczenie zdrowotne jest jednym z ostatnich ubezpieczeń, z których w ramach oszczędności rezygnują Polacy.

Ubezpieczenia na życie

Okres pandemii, pomimo rosnącego zainteresowania ubezpieczeniami na życie, przyniósł również znaczny wzrost szkodowości. Wypłacane odszkodowania i świadczenia były związane przede wszystkim z większą liczbą zgonów, która w czasie pandemii lawinowo wzrosła w każdej grupie wiekowej. Przewidujemy, że tendencja utrzyma się również w 2023 roku, ze względu na dług zdrowotny spowodowany utrudnionym dostępem do służby zdrowia.

Zaniedbana profilaktyka, ma swoje przełożenie we wzroście zachorowań na ciężkie choroby, a zbyt późna diagnoza, przyczynia się do większej śmiertelności. Odpowiedzią na to zjawisko będzie wzrost taryf i składek także w ubezpieczeniach grupowych.

Aby zwalczyć ten trend potrzebne są zmiany w strukturze osób ubezpieczeniowych, która obecnie starzeje się. Młodzi ludzie w wieku 20-30 lat rzadko kiedy odczuwają potrzebę posiadania ubezpieczenia na życie, a to właśnie oni są grupą wiekową, tak bardzo pożądaną przez towarzystwa ubezpieczeniowe. Zmniejszenie średniej wieku w ubezpieczeniach grupowych na życie, może być kluczowe, aby w wielu przypadkach uratować kontrakt przed podwyżkami.